Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος

ΑΣΘΜΑ

Στις 5 Μαΐου 2015 είναι η Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος. Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών και στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 300.000 ασθματικοί ασθενείς.

Το άσθμα είναι μια από τις κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας σε όλο τον κόσμο κι επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Το κόστος που σχετίζεται με τη διαχείριση του άσθματος είναι πολύ υψηλό και είναι ανάλογο της σοβαρότητας της νόσου και του ελέγχου της νόσου.

Η νόσος χαρακτηρίζεται από περιόδους ύφεσης και εξάρσεις – οι γνωστές σε όλους παροξύνσεις άσθματος. Οι παροξύνσεις άσθματος μπορεί να είναι από πολύ ήπιες μέχρι πολύ σοβαρές. Το άσθμα είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από τις αιφνίδιες παροξύνσεις οι οποίες μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή. Για το άσθμα απαιτούνται πολλές νοσηλείες και επισκέψεις στο τμήμα επειγόντων περιστατικών κάτι το οποίο αυξάνει το κόστος για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

ΣΟΒΑΡΟ ΑΣΘΜΑ

Το 2015 η Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος είναι αφιερωμένη στο Σοβαρό Άσθμα. Σοβαρό Άσθμα είναι αυτό που απαιτεί τις υψηλότερες δόσεις των προτεινόμενων θεραπειών για να παραμείνει η νόσος υπό έλεγχο ενώ παρά την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή πολλές φορές ο έλεγχος της νόσου δεν επιτυγχάνεται. Η επιδημιολογία του είναι δύσκολο να καθοριστεί και υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 10.000-15.000 ασθενείς. Οι ασθενείς με Σοβαρό Άσθμα έχουν μεγαλύτερη επίπτωση τόσο στις νοσηλείες όσο και στις επισκέψεις στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Τα συνολικά κόστη των ασθενών είναι μεγαλύτερα για το μη ελεγχόμενο άσθμα. Προηγούμενη εισαγωγή σε νοσοκομείο 10πλασιάζει τον κίνδυνο θανάτου από άσθμα.

Οι κατευθυντήριες οδηγίες GINA θέτουν ως στόχο της θεραπείας τον έλεγχο της νόσου, δηλαδή ο ασθενής να μην έχει συμπτώματα και παροξύνσεις, αλλά και η αποφυγή του κινδύνου των μελλοντικών ανεπιθύμητων ενεργειών της θεραπείας.

Σύγχρονες θεραπείες για το άσθμα

Ο θεραπευτικός στόχος για τον ασθματικό ασθενή είναι ο έλεγχος της νόσου. Αυτό σημαίνει ότι με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή ο ασθενής θα πρέπει να ζει φυσιολογικά και να μην εμφανίζει συμπτώματα ή παροξύνσεις. Το άσθμα είναι μια χρόνια νόσος και άρα χρειάζεται μια χρόνια θεραπεία, που ονομάζεται ρυθμιστική θεραπεία. H ρυθμιστική θεραπεία βάσης για το άσθμα είναι τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή. Άλλα ρυθμιστικά φάρμακα είναι οι β2 διεγέρτες μακράς δράσης, η μοντελουκάστη και η θεοφυλλίνη. Εκτός από τα ρυθμιστικά φάρμακα υπάρχουν και τα ανακουφιστικά τα οποία πρέπει να έχει μαζί του ο ασθενής για να τα χρησιμοποιεί κατ’ επίκληση. Η συνηθέστερη επιλογή αυτών είναι οι β2 διεγέρτες ταχείας έναρξης δράσης.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα μια νέα προσθήκη στη θεραπεία του άσθματος αποτελεί το αντιχολινεργικό μακράς δράσης τιοτρόπιο το οποίο φαίνεται ότι οδηγεί σε καλύτερο έλεγχο της νόσου. Η θεραπεία του άσθματος φαίνεται ότι οδηγείται και σε πιο απλουστευμένα, αλλά συγχρόνως αποτελεσματικά, σχήματα όπως αυτό του σταθερού συνδυασμού φλουτικαζόνης και βιλαντερόλης που θα χορηγείται μια φορά ημερησίως με κύριο σκοπό αποτελεσματικότητα και σταθερή συμμόρφωση.

Οι ασθενείς που έχουν σοβαρό άσθμα μπορεί να μην ελέγχουν τη νόσο τους με τις υψηλότερες δόσεις εισπνεόμενων θεραπειών και να καταφεύγουν ακόμα και στη χρήση χαμηλής δόσης κορτιζόνης από το στόμα.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να αναπτυχθούν θεραπείες νεότερης μορφής με στόχο να ανακουφίσουν τους ασθενείς με σοβαρό άσθμα. Η μοναδική τέτοια θεραπεία που κυκλοφορεί μέχρι στιγμής είναι η ομαλιζουμάμπη. Πρόκειται για ένα μονοκλωνικό αντίσωμα το οποίο απευθύνεται σε ασθενείς με Σοβαρό Αλλεργικό Άσθμα. Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες για το άσθμα GINA η ομαλιζουμάμπη προτείνεται ως επιπρόσθετη αγωγή σε ασθενείς με σοβαρό αλλεργικό άσθμα που το άσθμα τους δεν ελέγχεται παρά τη λήψη υψηλής δόσης εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών και β2-αγωνιστών μακράς δράσης. Με τη θεραπεία αυτή μειώνονται δραματικά οι παροξύνσεις, τα ημερήσια και νυχτερινά συμπτώματα του άσθματος, οι νοσηλείες, οι επισκέψεις στο Τμήμα Επειγόντων περιστατικών, καθώς και η ανάγκη για κατ’ επίκληση θεραπεία και για χρήση κορτικοστεροειδών από το στόμα. Ταυτόχρονα βελτιώνεται η πνευμονική λειτουργία και η ποιότητα ζωής των ασθενών. Υπάρχει μεγάλη εμπειρία σε παγκόσμια κλίμακα με την ομαλιζουμάμπη που είναι ένα ασφαλές και καλά ανεκτό φάρμακο.

Επίσης βρίσκονται υπό έρευνα νέες θεραπείες που στοχεύουν σε μικρό αριθμό ασθματικών ασθενών με σοβαρό άσθμα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και πρόκειται για μονοκλωνικά αντισώματα. Η πιο γνωστή και αυτή που θα κυκλοφορήσει πιο άμεσα είναι το αντίσωμα κατά της ιντερλευκίνης 5, η μεπολιζουμάμπη. Σε ασθενείς με σοβαρό άσθμα και αυξημένο αριθμό ηωσινοφίλων στα πτύελα, που δεν ελέγχονται με υψηλές δόσεις εισπνεόμενων κορτικοειδών η χορήγηση μεπολιζουμάμπης οδήγησε σε ελάττωση των παροξύνσεων, μείωση της δόσης των κορτικοστεροειδών από το στόμα και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Ιστοσελίδα για τους Έλληνες ασθενείς με άσθμα

Η ιστοσελίδα myasthma.gr έχει δημιουργηθεί από ιατρούς – μέλη της ομάδας άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας που έχουν μεγάλη εμπειρία στο άσθμα σε όλα τα επίπεδα της φροντίδας του. Στόχος είναι η παροχή έγκυρων πληροφοριών για τη νόσο στους ασθενείς και τους συγγενείς τους, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να στείλουν τις απορίες τους και να πάρουν έγκυρες κατευθύνσεις από ειδικούς ανώνυμα.