10 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Για πάντα δίπλα στους ψυχικά ασθενείς

Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου, ώστε να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τα ψυχικά νοσήματα. Ήδη από το 1994, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας μαζί με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) θεσμοθέτησαν την 10η Οκτωβρίου ως ημέρα της Ψυχικής Υγείας. Τι είναι όμως η ψυχική υγεία; Δεν είναι μόνο η απουσία της ψυχικής διαταραχής. Αλλά, σύμφωνα με τους ειδικούς, ορίζεται ως η κατάσταση της υγείας κατά την οποία ένας άνθρωπος συνειδητοποιεί τις δυνατότητές του, είναι σε θέση να αντεπεξέρχεται στις δυσκολίες της καθημερινότητά τους, είναι παραγωγικός και μπορεί να συνεισφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Η προστασία, λοιπόν, και η προαγωγή της καλής ψυχικής υγείας αποτελούν σημαντικές προτεραιότητες της παγκόσμιας κοινότητας, η οποία συνεχώς μελετά στρατηγικές για την ψυχική υγεία. Από τη μεριά της, πάλι η Παγκόσμια Ομοσπονδία για την Ψυχική Υγεία (WFMH)», έχει σαν στόχο να ευαισθητοποιεί το κοινό αλλά και τους δημόσιους φορείς απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ψυχικά ασθενείς. Παρακάτω, ακολουθεί μια ανακοίνωση της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας.

“Πρόσβαση σε υπηρεσίες – Η ψυχική υγεία σε καταστροφές…

… και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης”, είναι το φετινό θέμα της Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας. Τέτοιες καταστροφές και καταστάσεις ανάγκης είναι οι φυσικές καταστροφές (π.χ. σεισμοί, πυρκαγιές, πλημμύρες), δυστυχήματα, πόλεμοι, τρομοκρατικές επιθέσεις ή υγειονομικές κρίσεις (π.χ. πανδημίες) που απειλούν τη ζωή και την ασφάλεια μεγάλων πληθυσμών και απαιτούν άμεση ανταπόκριση.

Τα τελευταία χρόνια εκατομμύρια ανθρώπων…

… σε όλο τον κόσμο επηρεάζονται από τέτοιες καταστροφές και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης βιώνοντας σχεδόν στο σύνολό τους έντονη ψυχολογική δυσφορία. Το 30% περίπου αυτών των ανθρώπων αναπτύσσουν τελικά σοβαρή επιβάρυνση της ψυχικής τους υγείας που περιλαμβάνει: διαταραχή οξέος στρες και διαταραχή μετατραυματικού στρες, διαταραχές συνδεόμενες με αλκοόλ ή άλλες ουσίες, κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές.

Η χώρα μας δυστυχώς δεν αποτέλεσε εξαίρεση…

… και επλήγη από μια σειρά καταστροφών και επειγουσών καταστάσεων τα τελευταία χρόνια. Η πανδημία, οι φυσικές καταστροφές με τη μορφή των πλημμυρών και των πυρκαγιών, καθώς και τραγικά δυστυχήματα, όπως αυτό που συνέβη στα Τέμπη, συγκλόνισαν τη χώρα μας. Αφήνοντας πίσω τι; Το αρνητικό ψυχολογικό αποτύπωμά τους, όχι μόνο σε όσους είχαν τη δυστυχία να επηρεαστούν άμεσα ή έμμεσα από αυτές, αλλά και στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.

Καθίσταται, λοιπόν, επιτακτική η ανάληψη πρωτοβουλιών…

… με συμμετοχή της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης αλλά και της κοινωνίας των πολιτών προκειμένου να σχεδιαστούν, με βάση και την διεθνή εμπειρία, αποτελεσματικές παρεμβάσεις που να αφορούν την ψυχική υγεία των πληθυσμών που θα βιώσουν τέτοιου είδους κρίσεις. Απαιτείται κατάλληλη προηγούμενη εκπαίδευση και συνεχή υποστήριξη όλων των επαγγελματιών που θα κληθούν να παρέμβουν στο πεδίο καθώς σε τέτοιες ακραίες και απαιτητικές καταστάσεις επιβαρύνεται και η δική τους ψυχική υγεία.

Η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας…

… θα ήθελε να κάνει ιδιαίτερη μνεία και πάλι στις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που αφορούν την ψυχική νόσο που έχουν ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση όσων πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή. Είναι σημαντικό όσοι έχουν δημόσιο λόγο να μην διαιωνίζουν το στίγμα για τις ψυχικές διαταραχές με διάφορους τόπους. Για παράδειγμα, συνδέοντας με αντιεπιστημονικό τρόπο σοβαρές ψυχικές διαταραχές με την επικινδυνότητα, προβάλλοντας το ανίατο των ψυχικών διαταραχών. Και, επίσης, μη λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο που έχει γίνει στην θεραπεία τους τις τελευταίες δεκαετίες, αγνοώντας τη σύγχρονή κοινοτική κατεύθυνση στη φροντίδα των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές, παραβιάζοντας το ιατρικό απόρρητο και τα προσωπικά δεδομένα ανθρώπων που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Η ανάπτυξη ενός υποστηρικτικού, αλληλέγγυου και συμπεριληπτικού κοινωνικού περιβάλλοντος για τους ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας που επιδεικνύει σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματά τους αποτελεί γνώμονα πολιτισμού και προόδου για μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα.

Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία: Παπαδιαμαντοπούλου 11, 115 28 Αθήνα • Τηλ.: 210 7214184, Fax: 210 7242032 • Website: www.psych.gr • E-mail: psych@psych.gr

Μαρία Ορφανίδου