24-30 Απριλίου : Παγκόσμια  Εβδομάδα Ανοσοποίησης

Εμβολιασμός

Το καλύτερο δώρο της ιατρικής επιστήμης  προς την ανθρωπότητα

«Τα εμβόλια είναι μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις του 20ου αιώνα και παραμένουν βασικό κοινωνικό αγαθό που σώζει ζωές. Συμβάλλουν  καθοριστικά στην πρόληψη και στην προστασία από τα λοιμώδη νοσήματα. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Επισκεπτών Υγείας (ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ) συντάσσεται με τους φορείς υγείας υποστηρίζοντας τι; Ότι ο εμβολιασμός είναι αναπόσπαστο στοιχεία  της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Τα εμβόλια είναι κρίσιμα για την πρόληψη και τον έλεγχο των μολυσματικών ασθενειών, ενισχύουν την παγκόσμια ασφάλεια υγείας και αποτελούν ζωτικό εργαλείο στην αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής», τόνισε η Δρ Μαρία Σακουφάκη. Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας (ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ) κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου, που οργάνωσε ο Σύλλογος με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης.

  

1. Αναγκαία η ανάπτυξη εμβολιαστικής κουλτούρας

-«Το 2024 είχαμε 4.800% αύξηση των περιστατικών κοκκύτη και καταγράφηκαν δυο θάνατοι βρεφών, ένας από συγκυτιακό ιό (RSV), ενώ είχαμε και 3 θανάτους από μηνιγγιτιδόκκοκο σε διάστημα ενός έτους.  Τα ποσοστά του εμβολιασμού έναντι της γρίπης είναι μειωμένα σε σχέση με την περίοδο  2023-2024, ενώ η πτώση του ποσοστού εμβολιασμού των επαγγελματιών υγείας για το ίδιο νόσημα  είναι ανησυχητική”. Την ίδια ώρα φαίνεται ότι η  πρακτική του εμβολιασμού στα φαρμακεία δεν λειτούργησε καθώς ούτε τα ποσοστά εμβολιασμού αυξήθηκαν αλλά κυρίως οι πολίτες δεν έλαβαν το κατάλληλο εμβόλιο σύμφωνα με τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών», αναφέρει η κα Δέσποινα Τοπάλη, Γενική Γραμματέας του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας – ΝΠΔΔ, Επισκέπτρια Υγείας MSc, PhDc, ΚΥ Κατερίνης.

-Στη συνέχεια, η κα Τοπάλη αναφέρθηκε στο μέλλον διαφόρων ασθενειών  τονίζοντας ότι «Ένας στους 3 ενήλικες θα νοσήσει κάποια στιγμή από έρπητα ζωστήρα με το 30% να αναπτύσσει μεθερπητική νευραλγία ή και δυνητικά σοβαρές επιπλοκές. Παρ’ όλα αυτά  όμως η εμβολιαστική κάλυψη  αυτή τη στιγμή είναι λίγο πιο πάνω από το 12% σύμφωνα  με τα τελευταία δεδομένα. Χαμηλή είναι επίσης η εμβολιαστική κάλυψη και για πνευμονιόκοκκο, ενός βακτηρίου που δημιουργεί  σοβαρές και επικίνδυνες για την υγεία ασθένειες όπως πνευμονία, μηνιγγίτιδα, βακτηριαιμία, μέση ωτίτιδα κ.ά. Απογοητευτική είναι επίσης η εμβολιαστική κάλυψη για τον ΗPV. Ένα εμβόλιο δηλαδή που προστατεύει από 6 διαφορετικές μορφές καρκίνου και κονδυλώματα, η οποία κατ’ εκτίμηση είναι στο 54% για τα κορίτσια και 30% για τα αγόρια”.

Προσοχή!

Πρέπει να κατανοήσουμε, είπε χαρακτηριστικά η κα Τοπάλη ότι “μετά τους μαζικούς εμβολιασμούς για την Covid-19, έχει επέλθει  εμβολιαστική κόπωση στους πολίτες οι οποίοι δεν ακολουθούν τις συστάσεις για εμβολιασμό. Δυστυχώς, το φαινόμενο της εμβολιαστικής κόπωσης καταγράφεται και στους επαγγελματίες Υγείας και σε συνδυασμό με την διστακτικότητα για τους εμβολιασμούς -που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία-, κινδυνεύουμε να χάσουμε  όσα με κόπο έχουμε καταφέρει τόσα χρόνια μέσω των Εθνικών Προγραμμάτων Εμβολιασμών και της εφαρμογής τους.

-Στο ερώτημα προς την ειδικό εάν είναι αρκετό να έχουμε ένα εξαιρετικό Εθνικό πρόγραμμα Εμβολιασμών τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες. Κι επίσης να έχουμε διαθεσιμότητα και κάλυψη του κόστους από τα ασφαλιστικά ταμεία, η απάντηση ήταν ότι “Είναι πολύ σημαντικό να τα  έχουμε  όλα αυτά  και ευτυχώς τα έχουμε, αλλά δεν είναι από μόνα τους αρκετά. Απαιτείται η προαγωγή του εμβολιασμού και η κατανόηση τόσο από τους επαγγελματίες υγείας όσο και από τους πολίτες της αξίας των εμβολιασμών, της συνεισφοράς τους στην κοινωνία, στα εθνικά συστήματα  υγείας και στο μέλλον των  επόμενων γενεών. Αλλά και η διασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής για τους ανθρώπους χωρίς τις επιπλοκές και τις αναπηρίες των νοσημάτων που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό. Είναι αναγκαία η ανάπτυξη εμβολιαστικής κουλτούρας, εγγραματοσύνης του πληθυσμού και συστηματικής προσπάθειας μέσα από συνεργατικές προσπάθειες των πολιτών, των επαγγελματιών υγεία και της πολιτείας  για διατήρηση και αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού όπου απαιτείτα,ι κατέληξε η κα Δέσποινα Τοπάλη.

2. Ο εμβολιασμός για όλους έναι διασφαλισμένο δικαίωμα

«Τα εμβόλια έχουν διαχρονικά αποδείξει την αξία τους στον έλεγχο της επιδημιολογικής δυναμικής σοβαρών και ενίοτε θανατηφόρων μεταδοτικών νοσημάτων, τα οποία μπορούν να προληφθούν. Ο εμβολιασμός αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της δημόσιας υγείας συμβάλλοντας σημαντικά στη μακροημέρευση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης και της συνολικής υγειονομικής θωράκισης του πληθυσμού. Μέσω του μετασχηματισμού της ΠΦΥ εξασφαλίζουμε ένα καλά σχεδιασμένο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού βασισμένο σε ένα ολοκληρωμένο και πληθυσμιακό πλαίσιο πρόληψης και προαγωγής της υγείας.», ανέφερε η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγεία του Υπουργείου Υγείας  κα Φωφώ Καλύβα.

-«Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των συμπολιτών μας στον εμβολιασμό αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της εμβολιαστικής πολιτικής. Η δημιουργία των εθνικών μητρώων εμβολιασμού, η εφαρμογή του ηλεκτρονικού βιβλιαρίου υγείας παιδιού, η αξιοποίηση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού και των νέων ψηφιακών εργαλείων ενημέρωσης. Αλλά  και η συμβολή οργανώσεων ασθενών, του Πανελληνίου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας και επιστημονικών εταιρειών συμβάλλουν επίσης  στην παροχή αξιόπιστης πληροφόρησης και στην αντιμετώπιση της διστακτικότητας απέναντι στα εμβόλια. Στο πλαίσιο των παγκόσμιων στρατηγικών, όπως η “Immunization Agenda 2030” του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η Ελλάδα προσανατολίζεται στη δημιουργία ενός ανθεκτικού και προσβάσιμου συστήματος εμβολιασμού”.

-Τέλος, η κα Καλύβα εξήγησε τι αποτελούν στρατηγικές προτεραιότητες αναφέροντας ως τέτοιες “την ανάπτυξη και αξιοποίηση των μητρώων εμβολιασμού, τις δράσεις του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και τις στοχευμένες παρεμβάσεις για την πρόσβαση όλων, ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές, σε εμβολιαστικά προγράμματα. Ο επιστημονικός ρόλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών είναι καταλυτικός, καθώς διαμορφώνει τεκμηριωμένες πολιτικές εμβολιασμού, βασισμένες σε σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα και διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες. Ο εμβολιασμός για όλους είναι ανθρώπινο δικαίωμα και το Υπουργείο Υγείας διασφαλίζει ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω» τόνισε η κα Καλύβα.

3. Εμπόδιο στην εξάπλωση νοσημάτων

«Ο εμβολιασμός είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρωπότητας, αποτελεί δημόσιο αγαθό και έχει σώσει τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους. Τα εμβόλια προστατεύουν παιδιά και ενήλικες και διασφαλίζουν την προστασία και άλλων ανθρώπων μέσω του φαινομένου της συλλογικής ανοσίας, εμποδίζοντας την εξάπλωση νοσημάτων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 σημειώθηκε ανησυχητική παγκόσμια μείωση των ποσοστών εμβολιασμού με αποτέλεσμα να υπάρχει επιτακτική ανάγκη να καλυφθούν τα εμβολιαστικά κενά που προκλήθηκαν από τυχόν χαμένες δόσεις και να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση στον εμβολιασμό,» επεσήμανε η κα Θεανώ Γεωργακοπούλου, MD, MPH, PhD,Παιδίατρος-Λοιμωξιολόγος,Προϊσταμένη Διεύθυνσης Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Πρόληψης Μεταδοτικών Νοσημάτων,Γενική Διεύθυνση Επιδημιολογικής Επιτήρησης,Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).

-«O ΕΟΔΥ, στο πλαίσιο των στρατηγικών του στόχων για την προστασία της δημόσιας υγείας, εκπονεί δράσεις για την ελαχιστοποίηση του αντίκτυπου των νοσημάτων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό στην κοινωνία. Συγκεκριμένα εκπόνησε μελέτη για την καταγραφή των γνώσεων, στάσεων και συνηθειών για τα εμβόλια COVID και γρίπης όπως επίσης και μελέτη καταγραφής της εμβολιαστικής κάλυψης με βάση τα δεδομένα συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ. Επίσης έχει ξεκινήσει δράσεις για την αντιμετώπιση της διστακτικότητας έναντι των εμβολιασμών που αφορούν τόσο το γενικό πληθυσμό (καμπάνιες ενημέρωσης) όσο και τους επαγγελματίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (εκπαιδευτικά σεμινάρια ανά ΥΠΕ)”, κατέληξε η κα Γεωργακοπούλου.

4. Οι Ευρωπαίοι αντιστέκονται ακόμα στον εμβολιασμό

«Ο εμβολιασμός αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές επενδύσεις στον τομέα της υγείας, θεμέλιο μιας υγιούς κοινωνίας και ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος πρωτοβάθμιας υγειονομικής φροντίδας. Συνιστά μία από τις πιο αποτελεσματικές δημόσιες υγειονομικές παρεμβάσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ωστόσο, ο εμβολιασμός εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρές αντιστάσεις στην Ευρώπη, όπως αποτυπώνουν ορισμένα ανησυχητικά στατιστικά δεδομένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δραματική αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς, που καταγράφουν τον υψηλότερο αριθμό των τελευταίων 25 ετών. Παρότι η Ελλάδα παραμένει σταθερός υποστηρικτής του εμβολιασμού, δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού. Αναμφίβολα, έχουμε ακόμη σημαντικό έργο μπροστά μας. Έργο που απαιτεί ολοκλήρωση, ενώ ταυτόχρονα είναι ζωτικής σημασίας να προστατεύσουμε τα κεκτημένα μας. Είναι επιτακτική ανάγκη να επενδύσουμε στη συστηματική συλλογή και ανάλυση δεδομένων, δίνοντας προτεραιότητα σε στρατηγικές και αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Προάγοντας την εκπαίδευση και εγγραμματοσύνη στον τομέα της υγείας, μπορούμε να επικεντρωθούμε στις ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά, άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα και οι ‘Έλληνες και Ελληνίδες που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές. Αξιοποιώντας, παράλληλα, πλήρως τις υποδομές πρωτοβάθμιας και κοινοτικής υγειονομικής φροντίδας να ενισχύσουμε τη συνολική εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού», υποστήριξε ο Dr  Joao Breda , Επικεφαλή του Γραφείου του Π.Ο.Υ. για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών στην Αθήνα. Ειδικό Απεσταλμένο του Περιφερειακού Διευθυντή του Π.Ο.Υ.  Ευρώπης και Επικεφαλή του Γραφείου του Π.Ο.Υ. στην Ελλάδα.

-“Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παραμένει αφοσιωμένος στην συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με σκοπό την προστασία του θεμελιώδους δικαιώματος όλων στην υγεία», τόνισε τέλος ο Δρ. Breda λέγοντας ότι «Οι Eπισκέπτες Yγείας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη συλλογή δεδομένων για του εμβολιασμούς, καθώς και στη συνεργασία με τις κοινότητες, με στόχο την ανάπτυξη στρατηγικών που ενισχύουν την εμβολιαστική κάλυψη, με βάση τις πραγματικές ανάγκες των πληθυσμών”.

Χρήσιμες γνώσεις

-Η Παγκόσμια  Εβδομάδα Ανοσοποίησης  εορτάζεται κάθε χρόνο την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία του εμβολιασμού για τη γενικότερη υγεία και ευημερία του παγκόσμιου πληθυσμού.

-Φέτος, καθώς το 2025 είναι το ενδιάμεσο σημείο της διεθνούς στρατηγικής για το εμβολιασμό έως το 2030, η Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης επικεντρώνεται όχι μόνο στα οφέλη του εμβολιασμού σήμερα, αλλά και στις δυνατότητες που προσφέρει  για την υγεία των ανθρώπων τα επόμενα χρόνια.

-Πανελλήνιος Σύλλογος Επισκεπτών Υγείας (ΝΠΔΔ): Ο Επισκέπτης Υγείας είναι ο καθ’ ύλην  αρμόδιος για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων αγωγής και προαγωγής υγείας μ’ ένα αδιάλειπτο και συνεχόμενο έργο. Ο ΝΠΔΔ ιδρύθηκε το 1985 και σήμερα έχει περισσότερα από 2.000 Μέλη σε όλη την Ελλάδα που εργάζονται σε δομές αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας αλλά και στους ΟΤΑ Α & Β βαθμού. www.psey.gr 

 

 

Μαρία Ορφανίδου