Ο εμβολιασμός βοηθά και τ’ αναπνευστικά νοσήματα

Διαδραστική ενημερωτική εκδήλωση

Στη φετινή εβδομάδα εμβολιασμού μπορούσε να λείπει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ);  Όχι, βέβαια. Έτσι από κοινού με της Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων (ΕΕΛ) και την Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικών Λοιμώξεων (ΕΛΕΠΛ) ανέλαβαν να ενημερώσουν όλους μας, κυρίως όμως τους ασθενείς με αναπνευστικά νοσήματα, σχετικά με τον εμβολιασμό τους απέναντι σε κάθε λοιμώδες νόσημα. Ωστόσο τη φορά αυτή η ενημερωτική εκδήλωση των τριών επιστημονικών εταιρειών  πρωτοτύπησε καθώς ήταν…διαδραστική.  Σε αυτό βοήθησε  και η πολύτιμη συμμετοχή εκπροσώπων από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Ασθενών με Πνευμονολογικά Νοσήματα «ΑΝΑΣΑ».  Με  κεντρικό μήνυμα, λοιπόν, «Ακούμε τις ανησυχίες των ασθενών με πνευμονολογικές παθήσεις. Εστιάζουμε στις πραγματικές ανάγκες του εμβολιασμού τους», ζωντάνεψε μια δημιουργική συζήτηση -έκπληξη ανάμεσα στους ειδικούς γιατρούς και στους ίδιους τους ασθενείς. Το αποτέλεσμα;  Να δοθούν καίριες απαντήσεις στα ερωτήματα και τις απορίες τους σχετικά με τις αυξημένες ανάγκες προστασίας τους απέναντι σε λοιμώδη νοσήματα όπως η γρίπη, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), οι πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, η COVID-19, ο κοκκύτης, κ.ά.

 

Ο σημαντικός ρόλος των επαγγελματιών υγείας στον εμβολιασμό

Στον ρόλο αυτό αναφέρθηκε ο κ. Στυλιανός Λουκίδης, Πρόεδρος της ΕΠΕ, χαιρετίζοντας την εκδήλωση, υπογραμμίζοντας ότι «Η σύσταση από τον επαγγελματία υγείας είναι ο ισχυρότερος προβλεπτικός παράγοντας για το αν ένας ασθενής θα εμβολιαστεί. Για το λόγο αυτό, είναι καίριο να εφαρμόζονται εξατομικευμένα κριτήρια, να υπογραμμίζονται οι θετικές εμπειρίες με τα εμβόλια, να αφιερώνεται χρόνος για συζήτηση και να απαντώνται τα ερωτήματα και οι ανησυχίες του ασθενούς, ώστε να αντιμετωπιστεί το επικίνδυνο φαινόμενο της “εμβολιαστικής κόπωσης’’. Παράλληλα, ο προγραμματισμός των ετήσιων εμβολιασμών θα πρέπει να απλοποιηθεί, προκειμένου να μη δημιουργείται πίεση το φθινόπωρο, εφόσον υπάρχουν εμβόλια, όπως αυτά του πνευμονιόκοκκου, του έρπητα ζωστήρα και του κοκκύτη, που μπορούν να χορηγηθούν άλλη εποχή».

Εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων =άριστη ασπίδα για το αναπνευστικό

Με τη σειρά του, ο κ. Πέτρος Μπακάκος, Γενικός Γραμματέας της ΕΠΕ, Καθηγητής Πνευμονολογίας, Α΄ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, δήλωσε ότι «Ο φετινός εορτασμός μας δίνει μια ακόμα ευκαιρία να τονίσουμε ότι ο εμβολιασμός του γενικού πληθυσμού – και ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων – αποτελεί τη βασικότερη ασπίδα προστασίας έναντι των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος. Παράλληλα, όμως είναι και απαραίτητη προϋπόθεση για την ελάττωση της νοσηρότητας και την προαγωγή της δημόσιας υγείας».

“Είναι ασφαλές για μένα;”

Ο κ. Δημήτρης Κοντοπίδης, Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών με Πνευμονολογικά Νοσήματα «ΑΝΑΣΑ», European Lung Foundation Chair, στο σύντομο χαιρετισμό του δήλωσε ότι «Ως ασθενείς με αναπνευστικά νοσήματα, κατανοούμε πως προκύπτουν ανησυχίες και απορίες σχετικά με τον εμβολιασμό όταν πάσχεις από κάποιο νόσημα: “Είναι ασφαλές για μένα;”, “Θα βοηθήσει στην κατάστασή μου;”. Κάθε νόσημα, άσθμα, ΧΑΠ, ίνωση ή άλλες παθήσεις, έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες. Γι’ αυτό και η ανάγκη για εμβολιασμό συνοδεύεται από την ανάγκη για σωστή, τεκμηριωμένη ενημέρωση. Έτσι, λοιπόν, στην ΑΝΑΣΑ, το Σύλλογο – Ομπρέλα για τα Αναπνευστικά Νοσήματα μαζέψαμε ερωτήσεις απο τους ασθενείς μας. Ο στόχος μας; Να δώσουμε απαντήσεις βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα, να λύσουμε απορίες μαζί με τους πνευμονολόγους και να στηρίξουμε τις επιλογές κάθε ασθενούς με γνώση και ευθύνη. Ο εμβολιασμός με την κατάλληλη ενημέρωση είναι ένα πολύτιμο βήμα για να θωρακίσουμε την Υγεία μας, προστατεύοντας την ανάσα μας!».

Α. Η πρώτη ενότητα της συνέντευξης τύπου…

… με την ευγενική χορηγία των εταιρειών Pfizer Hellas και GSK, περιελάμβανε επιστημονικές παρουσιάσεις από τους εκπροσώπους της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων και της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικών Λοιμώξεων. Ομιλητές ήσαν:

-O κ. Νικόλαος Σύψας, Πρόεδρος της ΕΕΛ, Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος Καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας – Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α. και Επιστημονικός – Διοικητικός Υπεύθυνος Μονάδας Λοιμώξεων – COVID στο ΓΝΑ «Λαϊκό», ανέφερε ότι «Η Παγκόσμια Εβδομάδα Εμβολιασμών αποτελεί υπενθύμιση της καθοριστικής σημασίας των εμβολίων για τη δημόσια υγεία. Ο εμβολιασμός παραμένει το πιο αποτελεσματικό μέσο πρόληψης σοβαρών αναπνευστικών λοιμώξεων, όπως ο RSV, η γρίπη, ο κορωνοϊός και ο πνευμονιόκοκκος Ιδίως σε ευπαθείς ομάδες, όπως άνθρωποι με χρόνια πνευμονοπάθεια, οι ηλικιωμένοι και οι ανοσοκατεσταλμένοι. Η ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης δεν είναι μόνο ιατρική προτεραιότητα, αλλά και πράξη ευθύνης απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Η συνεχής επιστημονική ενημέρωση, σε συνδυασμό με στοχευμένες παρεμβάσεις ευαισθητοποίησης, είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης και της συμμετοχής του πληθυσμού σε εμβολιαστικά προγράμματα».

-Ο κ. Αθανάσιος Μίχος, Καθηγητής Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας στην Α’ Παιδιατρική Κλινική του, Πρόεδρος της ΕΛΕΠΛ, υπογράμμισε ότι: «Ο ΠΟΥ υπολογίζει ότι μόνο με τα βασικά εμβόλια τα τελευταία 50 χρόνια σώθηκαν 154 εκατομμύρια άνθρωποι, περίπου 6 άτομα το λεπτό, και μειώθηκε η βρεφική θνησιμότητα 40%. Τα εμβόλια αποτελούν μία από τις πλέον οικονομικά αποδοτικές επενδύσεις για το σύστημα υγείας, αφού όπως έχουμε υπολογίσει στη χώρα μας, για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται η κοινότητα κερδίζει 8-20 ευρώ. Επιπλέον, για κάθε ηλικιακή χρονιά εμβολιασμού προλαμβάνουμε 274.000κρούσματα λοιμώξεων, 208 θανάτους, 5.680 έτη ζωής, και εξοικονόμηση 32 και 195 εκατομμυρίων ευρώ άμεσου και έμμεσου κόστους αντίστοιχα”.

Στη συνέχεια, ο κ. Μίχος αναφέρθηκε στο επικαιροποιημένο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού παιδιών και εφήβων του 2025, ο οποίος είπε ότι σ’ αυτό “ εντάχθηκε το 20δύναμο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο για παιδιά μικρότερα των 5 ετώ. Κάτι που μπορεί να προσφέρει περίπου 20% επιπλέον προστασία από πνευμονιοκοκκική λοίμωξη”.

Επιπλέον, έχει ενταχθεί και ο εμβολιασμός για μηνιγγιτιδόκοκκο οροομάδας Β για βρέφη έως 18 μηνών καθώς και το εμβόλιο γρίπης για παιδιά έως 5 ετών», ανέφερε ο κ. Μίχος, προσθέτοντας ότι «Μέσα στο 2025 αναμένεται να έρθει στη χώρα μας ενδορρινικό εμβόλιο γρίπης και το μονοκλωνικό αντίσωμα για RSV που θα μπορεί να προσφέρει σημαντική προφύλαξη σε όλα τα νεογνά ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης.

Β. «Αφουγκραζόμαστε τη φωνή των Ασθενών»

Στην ειδική αυτή διαδραστική θεματική ενότητα ειδικοί γιατροί –στελέχη της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας- έδωσαν απαντήσεις σε συγκεκριμένες ερωτήσεις  και απορίες που έθεσαν τα μέλη του Συλλόγου «ΑΝΑΣΑ».

 

1. Η κα Παρασκευή Κατσαούνου, Μέλος Δ.Σ. της ΕΠΕ, Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Επιστημονικά Υπεύθυνη της Μονάδα Πνευμονολογίας & Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α΄ ΚΕΘ, ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», ανέφερε ότι:

–Όσον αφορά τον RSV…

…στη χώρα μας υπάρχουν πλέον δύο αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια, που αποζημιώνονται από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο για όλους άνω των 75 ετών και για τους ασθενείς με συννοσηρότητες άνω των 60 ετών.

-Ωστόσο, η νοσηρότητα από τον ιό και η θνησιμότητα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα υψηλή και πλέον υπάρχουν δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας για άνθρώπους πάνω των 18 ετών και μεταξύ 50-59 ετών. Για τον λόγο αυτό η ΕΠΕ ζητά να αποζημιωθούν ανεξαρτήτως ηλικίας οι ενήλικες ασθενείς (κυστική ίνωση, σοβαρή διάμεση πνευμονοπάθεια σοβαρή πνευμονική υπέρταση, ΧΑΠ κ.λ.π.) που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για νόσο RSV.

–Ως προς τον κοκκύτη…

… συστήνεται αναμνηστική δόση ανά δεκαετία στους ενήλικες, καθώς φαίνεται ότι τα περιστατικά αυξάνονται – παρά το γεγονός ότι η διάγνωσή του είναι εξαιρετικά δύσκολη – καθώς η ανοσία, που αποκτούν όσοι-ες εμβολιάστηκαν στην παιδική ηλικία, εξασθενεί.

-Οι ανεπιθύμητες ενέργειες από τα συνήθη εμβόλια είναι ασήμαντες …

…(άλγος στο σημείο της ένεσης, κακουχία, πυρέτιο κ.λ.π.), ενώ ο συνολικός κίνδυνος – ακόμη και για σύνδρομο Guillain Barre – παραμένει εξαιρετικά χαμηλός σε σχέση με τα οφέλη της ανοσοποίησης.

–Οι καπνιστές ανήκουν…

…στις ομάδες υψηλού κινδύνου για τις λοιμώξεις και ότι οι εγκυμονούσες οφείλουν να εμβολιάζονται σε κάθε κύηση με το εμβόλιο του κοκκύτη, του RSV και της γρίπης, προκειμένου να μεταφέρουν στο έμβρυό τους αντισώματα που θα τα προστατέψουν μετά τη γέννησή τους.

 

2. Η κα Αδαμαντία Λιαπίκου, Υπεύθυνη της Ομάδας Λοιμώξεων Αναπνευστικού Συστήματος της ΕΠΕ, Πνευμονολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια 5^ης Πνευμονολογικής Κλινικής, ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», έδωσε τις παρακάτω απαντήσεις:

-Με τον εμβολιασμό κατά του πνευμονιόκοκκου …

…από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού συστήνεται να γίνεται εφάπαξ με το συζευγμένο πνευμονιοκκοκικό εμβόλιο PCV20.

-Έναντι της COVID-19, συνιστάται..

… ο ετήσιος εμβολιασμός με το επικαιροποιημένο μονοδύναμο εμβόλιο σε όσους δεν έχουν λάβει ποτέ εμβόλιο κατά της νόσου και σε όσους διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σοβαρής ασθένεια. Δηλαδή, όπως οι ηλικιωμένοι, οι ενήλικες με χρόνιες παθήσεις, οι ανοσοκατασταλμένοι και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, που έρχονται σε άμεση επαφή με ασθενείς.

-Η συγχορήγηση εμβολίων έχει μελετηθεί…

…και επιτρέπεται σε αρκετές περιπτώσεις, όπως στα εμβόλια κορωνοϊού και γρίπης ή γρίπης και πνευμονιόκοκκου. Παρ’ όλα αυτά, συστήνεται οι ασθενείς να κάνουν έναν ετήσιο προγραμματισμό, ώστε τα εμβόλια να γίνονται με διάστημα μεταξύ τους τουλάχιστον ενός μηνός.

-Τα εμβόλια, όντας αποτελεσματικά…

… στην πρόληψη λοιμώξεων, μειώνουν επιπρόσθετα τη χρήση αντιβιοτικών και επακόλουθα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του φαινομένου της μικροβιακής αντοχής.

 

3. Η κα Βάσω Γεωργακοπούλου, Υπεύθυνη Ομάδας Λοιμώξεων Αναπνευστικού Συστήματος της ΕΠΕ, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Επιμελήτρια Κλινικής Παθολογικής Φυσιολογίας ΕΚΠΑ – ΜονάδαΛοιμώξεων ΓΝΑ «Λαϊκό», τόνισε ότι:

–Σχετικά με το εμβόλιο της γρίπης…

…ο ετήσιος εμβολιασμός κατά της γρίπης είναι ζωτικής σημασίας για ανθρώπους με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, όπως η ΧΑΠ, το άσθμα, η πνευμονική ίνωση και η κυστική ίνωση, καθώς μειώνει σημαντικά τις παροξύνσεις και τις σχετιζόμενες νοσηλείες, σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες.

–Αντίστοιχα, από τα αντιγριπικά εμβόλια…

…υψηλής δόσης ή με ανοσοενισχυτικά ωφελούνται ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι.

-Η αλλεργία στο αβγό …

…δεν αποτελεί πλέον αντένδειξη ο προληπτικός έλεγχος για αλλεργίες απαιτείται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

Προσοχή!

-Η σύνθεση του φετινού εμβολίου έχει ήδη επικαιροποιηθεί από τον ΠΟΥ για βέλτιστη προστασία από τα κυκλοφορούντα στελέχη.

-Παράλληλα, στην εκδήλωση ακούστηκαν και τα αιτήματα των ασθενών για μια στρατηγική προσέγγιση πρόληψης για αυτούς, που θα περιλαμβάνεται σε ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τα πνευμονολογικά νοσήματα.

 

 

Μαρία Ορφανίδου