6 Μαϊου : Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος

Βασανίζεστε χρόνια με…σιρόπια;

Βήχετε συχνά, έχετε φλέματα κ.τ.λ.; Ψάξτε μήπως έχετε άσθμα, το οποίο αν αναγνωριστεί έγκαιρα, αντιμετωπίζεται εύκολα και αποτελεσματικά.

 

Περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από άσθμα στον πλανήτη, ενώ περίπου 250.000 πεθαίνουν απ’ αυτό κάθε χρόνο. Οι θάνατοι από άσθμα, ωστόσο, μειώνονται διαρκώς, λόγω της αποτελεσματικής θεραπείας. Αντίθετα, η συχνότητα του άσθματος και των αλλεργιών αυξάνεται. Το άσθμα είναι πιο συχνό στα αγόρια στην παιδική ηλικία και στις γυναίκες μετά την ενηλικίωση.

 

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

–Τι είναι το άσθμα;

Είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των αεραγωγών. Οι αεραγωγοί (βρόγχοι) είναι οι σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Όταν, λοιπόν, κάποιος ασθενής με άσθμα εισπνεύσει κάποιον ερεθιστικό παράγοντα από το περιβάλλον, τότε προκαλείται μια υπερβολική απάντηση των βρόγχων με σύσπαση των λείων μυικών ινών των αεραγωγών (βρογχόσπασμος), η οποία οδηγεί σε στένωση του αυλού τους. Η φλεγμονή των βρόγχων χαρακτηρίζεται από οίδημα και παραγωγή εκκρίσεων που είναι παχύρρευστες και κολλώδεις, με τελικό αποτέλεσμα την επιδείνωση της στένωσης του αυλού των βρόγχων. Έτσι, περιορίζεται η ροή του αέρα μέσα από τους βρόγχους.

-Είναι κληρονομική πάθηση;

Οι ασθενείς με άσθμα έχουν μια γενετική (κληρονομική) προδιάθεση, αλλά τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά την έκθεση σε κάποιους εκλυτικούς παράγοντες. Τέτοιοι παράγοντες είναι οι λοιμώξεις (ιδιαίτερα οι ιογενείς), ερεθιστικοί παράγοντες στο περιβάλλον (σκόνη, γύρεις, τρίχωμα ζώων, υγρασία, καπνός, φάρμακα κ.ά.) και η άσκηση.

–Ποια είναι τα συμπτώματα;

Το άσθμα εμφανίζεται με επεισόδια που χαρακτηρίζονται από δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή), βάρος στο στήθος, βήχα ή συριγμό (σφύριγμα στην αναπνοή). Βεβαίως, αυτά  μπορούν να υποχωρήσουν με την κατάλληλη θεραπεία, αλλά μερικές φορές μπορούν να υποχωρήσουν και αυτόματα. Η αποφυγή του ερεθιστικού παράγοντα που προκάλεσε τα συμπτώματα, για παράδειγμα, μερικές φορές αρκεί για να βελτιωθεί ο ασθενής.

Προσοχή!

-Κάποιοι άνθρωποι με άσθμα εμφανίζουν ελάχιστα συμπτώματα λίγες φορές στη ζωή τους, ενώ κάποιοι άλλοι εμφανίζουν καθημερινά συμπτώματα με σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινότητά τους.

-Το άσθμα γενικά διαφέρει στις εκδηλώσεις του και ο κάθε ασθενής χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση προσαρμοσμένη στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητές του.

–Πώς ξεχωρίζει το άσθμα από τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ);

 

Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια είναι μια πάθηση της μέσης και μεγάλης ηλικίας, που σχετίζεται κατά κανόνα με το κάπνισμα. Πολλά από τα συμπτώματά της μοιάζουν με εκείνα του άσθματος (βήχας, δύσπνοια, σφύριγμα στην αναπνοή), αλλά κατά κανόνα εμφανίζονται σε μεγάλη ηλικία, μετά από αρκετά χρόνια καπνίσματος και είναι μόνιμα. Ο αρμόδιος για να  ξεκαθαρίσει, πάντως, το αν πάσχετε από άσθμα ή ΧΑΠ είναι ο γιατρός σας.

–Το άσθμα μου είναι βρογχικό ή αλλεργικό;

Το άσθμα είναι μία νόσος που αφορά τους βρόγχους. Ο παλιός όρος βρογχικό άσθμα αφορά όλους τους ασθενείς με άσθμα. Το αλλεργικό άσθμα αφορά ασθενείς στους οποίους η εμφάνιση των συμπτωμάτων σχετίζεται με την έκθεση σε αλλεργιογόνα, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τις αλλαγές του καιρού την άνοιξη και το φθινόπωρο.

–Θεραπεύεται το άσθμα;

Το άσθμα είναι μία χρόνια φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών. Από τη στιγμή που κάποιος διαγιγνώσκεται με άσθμα, είναι εξαιρετικά πιθανό ότι θα πάσχει από αυτό όλη του τη ζωή. Με τις θεραπευτικές επιλογές όμως που υπάρχουν, το άσθμα μπορεί να αντιμετωπιστεί με εξαιρετικά αποτελέσματα στη μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία θεραπευτική παρέμβαση σήμερα που να επιφέρει οριστική ίαση του άσθματος.

-Πρέπει να κάνω εμβόλια με το άσθμα;

Οι ασθενείς με μέτριο-σοβαρό άσθμα πρέπει να κάνουν εμβόλιο για τον ιό της γρίπης (αντιγριπικό) μία φορά το χρόνο, το φθινόπωρο. Το εμβόλιο που περιέχει αδρανοποιημένους ιούς της γρίπης είναι ασφαλές για ενήλικες και παιδιά άνω των 3 ετών.

-Είμαι καλά, αλλά ο γιατρός μού είπε να συνεχίσω τις εισπνοές. Γιατί να πάρω φάρμακα αφού δεν αισθάνομαι να τα χρειάζομαι;

Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών, που συντηρείται ακόμη και όταν δεν εμφανίζει κανείς συμπτώματα. Παίρνοντας ο ασθενής την αγωγή του για μεγάλα διαστήματα, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού του, ελαττώνει τις πιθανότητες να πάθει κρίσεις άσθματος και να έχει περιορισμό στις δραστηριότητές του. Προτού σταματήσει ένας ασθματικός τα φάρμακά του, πρέπει να συμβουλεύεται το γιατρό του.

-Έχω άσθμα και καπνίζω. Κάνω καλά;

Όσοι έχουν άσθμα πρέπει να διακόπτουν άμεσα το κάπνισμα. Όσοι καπνίζουν έχουν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν κρίσεις, ενώ τα φάρμακα που έχουμε διαθέσιμα σήμερα (π.χ. τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή) είναι λιγότερο αποτελεσματικά στους καπνιστές. Αυτό σημαίνει ότι ένας καπνιστής μπορεί να χρειαστεί μεγαλύτερες δόσεις φαρμάκων για να πετύχει τον έλεγχο του άσθματος από κάποιον που δεν καπνίζει.

–Θα πάω διακοπές. Τι πρέπει να κάνω για το άσθμα μου;

Το άσθμα δεν πρέπει να περιορίζει κανένα στις διακοπές και στα ταξίδια του. Ένας ασθματικός, εάν λάβει τα μέτρα του και προετοιμαστεί κατάλληλα, μπορεί να κάνει σχεδόν ότι κάνει κι ένας άνθρωπος χωρίς άσθμα. Οι δύο βασικές αρχές είναι: προγραμμάτισε σωστά τις διακοπές σου και πάρε μαζί σου τα φάρμακά σου. 

-Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με το παιδικό άσθμα;

Έχει αποδειχθεί ότι το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με τη γέννηση παιδιών με μικρότερους βρόγχους, συχνότερα επεισόδια συρίττουσας αναπνοής και επιμονή του άσθματος μέχρι τα 18 χρόνια του παιδιού.

-Το παιδί μου έχει άσθμα. Τι μπορώ να κάνω για να το βοηθήσω;

Τα ασθματικά παιδιά θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά από ειδικό γιατρό που θα εκτιμά την αναπνευστική λειτουργία και ανά εξάμηνο θα προσδιορίζει το επίπεδο ελέγχου της νόσου και ανάλογα θα ρυθμίζει τη χορηγούμενη θεραπεία. Ένα παιδί με ελεγχόμενο άσθμα δεν θα πρέπει να υποβάλλεται σε άσκοπους περιορισμούς άσκησης, ένδυσης ή πιθανής έκθεσης σε αλλεργιογόνα. Η μόνη αποτελεσματική στρατηγική διατήρησης του σωστού ελέγχου του άσθματος είναι:- η αποφυγή μόνο των εκκλυτικών παραγόντων που αποδεδειγμένα (με εξετάσεις και κλινικές εκδηλώσεις μετά έκθεση) προκαλούν συμπτώματα στο παιδί, -η τακτική παρακολούθηση του παιδιού από ειδικό ιατρό, και -η συνεπής χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής όταν αυτή χρειάζεται

Ευχαριστούμε την Ομάδα Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας , για τις πληροφορίες που μας έδωσε.

 

 

Μαρία Ορφανίδου