Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 4 Φεβρουαρίου και έχει θεσμοθετηθεί με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ενώσεως κατά του Καρκίνου. Σκοπός της; Να κατανοήσουμε όλοι τη διαπίστωση ότι ένα σημαντικό ποσοστό των περιστατικών καρκίνου μπορούν να αποφευχθούν μέσω της πρόληψης. Και το κυριότερο; Ότι πολλοί θάνατοι από καρκίνο μπορούν πλέον ν’ αποφεύγονται μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ
Ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή μιας ομάδας χρόνιων νόσων, που μπορούν να προσβάλουν οποιοδήποτε σημείο του σώματός μας. Άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται είναι κακοήθεις όγκοι και νεοπλάσματα. Καθοριστικό χαρακτηριστικό του καρκίνου είναι η ανεξέλεγκτη αύξηση και εξάπλωση μη φυσιολογικών κυττάρων, τα οποία είναι: –επιθετικά (αυξάνονται και πολλαπλασιάζονται με ρυθμούς πολύ ταχύτερους από τους φυσιολογικούς),- διηθητικά (εισβάλλουν στους παρακείμενους ιστούς και τους καταστρέφουν), και/ή μεταστατικά (εξαπλώνονται σε άλλα σημεία του σώματος). Εφόσον η εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων δεν ελεγχθεί, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.
Προσοχή!
Οι ειδικοί τονίζουν ότι περιμένουν γίνουν και σημαντικά βήματα για να εξασφαλισθεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των ασθενών σε υπηρεσίες υγείας και καινοτόμες θεραπείες όπως ήταν άλλωστε και το μήνυμα της φετινής ημέρας για την αντιμετώπιση του καρκίνου.
Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΣΕ … ΑΡΙΘΜΟΥΣ
-Αυξητικές τάσεις παρουσιάζει παγκοσμίως, ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι το 2035 θα είναι η πρώτη αιτία θανάτου.
-Το 2018 είχαμε παγκοσμίως 18 εκατομμύρια νέα κρούσματα, ενώ εκτιμάται ότι το 2025 θα φθάσουν στα 19,3 εκατομμύρια,
-Υπολογίζεται ακόμη ότι οι θάνατοι από καρκίνο παγκοσμίως πλησιάζουν τα 10 εκατομμύρια ετησίως.
ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔ
-Σχεδόν το ένα τέταρτο των θανάτων στη χώρα μας οφείλεται στον καρκίνο. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 68.000 νέα κρούσματα καρκίνου και καταγράφονται περίπου 33.000 θάνατοι από τη νόσο.
-Και σήμερα ακόμη ο καρκίνος αποτελεί για τη χώρα μας τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
-Αποτελεί, όμως, την πρώτη αιτία θανάτου για την ηλικιακή ομάδα από 65 μέχρι 74 ετών.
-Σε μια πρόσφατη ερευνητική καταγραφή της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου για την All.Can αναδείχθηκε ότι στη χώρα μας μόνο το 11% των διαγνώσεων καρκίνου έγιναν κατά τη διαδικασία προληπτικού ελέγχου (check up), ποσοστό απαράδεκτα χαμηλό για ευρωπαϊκή χώρα, σύμφωνα με τους ειδικούς.
-Μέχρι σήμερα, η έλλειψη Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών δεν επέτρεψε την ακριβή καταγραφή στη χώρα μας των νέων κρουσμάτων καρκίνου, τους θανάτους, αλλά και την επιβίωση των ασθενών. Αποτέλεσμα; Η αδυναμία χάραξης μίας εθνικής στρατηγικής – σχεδίου για την ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου και την ορθολογική κατανομή των πόρων που υπάρχουν γι’ αυτή.
ΠΟΙΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΙ μας… επισκέφτονται συχνότερα;
-Πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως είναι ο καρκίνος του πνεύμονα και αποτελεί το 14% του συνόλου των διαγνώσεων καρκίνου.
–Στη χώρα μας, το 2020 καταγράφηκαν 8.960 νέα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα και σημειώθηκαν 7.662 θάνατοι.
–Ο συχνότερος καρκίνος στη γυναίκα είναι ο καρκίνος του μαστού με 250.000 νέες διαγνώσεις καρκίνου και 90.000 θανάτους ετησίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
-Υπολογίζεται ότι περισσότερες από μία γυναίκα στις εννέα θα αναπτύξουν καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
–Στην Ελλάδα, τα νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού είναι 7.770 ετησίως και οι θάνατοι 2.330.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΣΕ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ
-Ο καρκίνος είναι αποδεδειγμένα νόσος της τρίτης ηλικίας και κατά συνέπεια η επίπτωσή του θα αυξηθεί λόγω της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού.
-Τα τελευταία χρόνια, όμως, παρατηρείται μία συνεχής σταθερή αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου σε νεότερες ηλικίες.
-Σύμφωνα με μελέτη του 2023 της Αμερικανικής Εταιρείας Καρκίνου, ο αριθμός των ανθρώπων κάτω των 50 ετών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο παγκοσμίως έχει αυξηθεί κατά 79% μέσα στις τελευταίες 3 δεκαετίες.
-Η μεγαλύτερη επίπτωση καρκίνου σε νέους ανθρώπους εντοπίζεται στον καρκίνο μαστού, πνεύμονες και του πεπτικού συστήματος, (δηλαδή καρκίνο παχέος εντέρου, παγκρέατος, στομάχου και χοληφόρων), αλλά και του ουροποιητικού καθώς και της μήτρας και των ωοθηκών.
-Τα αίτια αυτής της αύξησης δεν είναι ακόμα σαφή. Όμως φαίνεται να ενοχοποιούνται παράγοντες όπως: η παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής άσκησης, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα, το αλκοόλ και η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και κόκκινου κρέατος.
Ο ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ στον ασυμπτωματικό πληθυσμό…σώζει
Στόχος του είναι να εντοπίσει ανθρώπους με ανωμαλίες που υποδηλώνουν μια προ-καρκινική κατάσταση ή μια πιθανή μελλοντική καρκινική κατάσταση, και να τους παραπέμψει αμέσως για διάγνωση και θεραπεία. Τα προγράμματα προληπτικού ελέγχου είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά για τους συχνούς τύπους καρκίνου.
Σύμφωνα με τον ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ κατά του ΚΑΡΚΙΝΟΥ…
…πολλοί θάνατοι από καρκίνο θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, καθώς και οι χρόνιες λοιμώξεις από ηπατίτιδα Β (HBV), ηπατίτιδα C (HCV) και ορισμένα είδη του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι κύριοι παράγοντες για την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Το 50% ΤΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΛΗΦΘΕΙ – ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
-Διακοπή του καπνίσματος. -Αποφυγή της παχυσαρκίας. -Άσκηση. -Υγιεινή διατροφή. -Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ. -Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο. – Εμβολιασμός κατά των ιών που προκαλούν καρκίνο (καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, καρκίνος του ήπατος). –Αποφυγή των καρκινογόνων παραγόντων του περιβάλλοντος
ΑΥΤΟ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Θεωρείται σύμφωνα με τους ειδικούς επιτακτική ανάγκη η ανάληψη πολλαπλών δράσεων για την ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου, από την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση μέχρι τη βέλτιστη θεραπευτική αντιμετώπιση. Αλλά και τη φροντίδα της ποιότητας ζωής των ασθενών και αυτών που θα επιβιώσουν από καρκίνο.
ΠΡΟΛΗΠΤΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Όσο νωρίτερα διαγνωστεί ένας καρκίνος τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες επιβίωσης. Για ορισμένους τύπους καρκίνου υπάρχουν προληπτικές εξετάσεις, οι οποίες είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές και μπορούν να σώσουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ: Μαστογραφία, Τεστ Παπανικολάου (ΠΑΠ)
ΑΝΔΡΕΣ : PSA
ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ: Εξέταση για καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού
ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ… για τη διάγνωση του καρκίνου
Μέσα στο 2024 θα ενισχυθεί η στροφή σε αιματολογικές εξετάσεις για τη διάγνωση του καρκίνου. Η δυνατότητα ανίχνευσης κυκλοφορούντος DNA των καρκινικών κυττάρων σε μια εξέταση αίματος παρέχει τη δυνατότητα τόσο της παρακολούθησης των αποτελεσμάτων των διαφόρων θεραπειών, αλλά κυρίως την έγκαιρη αναγνώριση υποτροπής της νόσου πριν ακόμη υπάρξουν κλινικά ή απεικονιστικά ευρήματα. Προφανώς, η τεχνολογία αυτή θα μπορούσε να προσφέρει και στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου και τη φετινή χρονιά αναμένεται να ξεκινήσουν μελέτες με τέτοιες διαγνωστικές εξετάσεις αίματος για την προσυμπτωματική διάγνωση του καρκίνου.
Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ… τι σχέση θα έχει με την πρόληψη;
Φέτος, αναμένεται να αποδειχθεί κατά πόσο η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να υποβοηθήσει στην ταχεία και πιο αξιόπιστη αξιολόγηση των προληπτικών εξετάσεων, ώστε να αποφεύγονται άσκοπες επεμβατικές πράξεις.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ;
Η εξέλιξη στην αντιμετώπιση του καρκίνου τα τελευταία χρόνια είναι ταχεία, πολυεπίπεδη και αδιαμφισβήτητη. Η θνητότητα της νόσου μειώνεται διαρκώς και η επιβίωση για πολλά νεοπλάσματα αυξάνεται σημαντικά. Τα νεότερα για τη θεραπεία του καρκίνου μέσα στο2024 συνοπτικά είναι:
-Ολοένα και νεότερες κλινικές μελέτες θα ενισχύουν τη χορήγηση ανοσοθεραπείας. Για παράδειγμα μέσα στο 2024 αναμένεται ότι θα ανακοινωθούν κλινικές μελέτες που θα ενισχύουν τη χορήγηση ανοσοθεραπείας πριν από τη χειρουργική εξαίρεση της τοπικής νόσου. Μάλιστα, η φάσης ΙΙΙ της κλινικής μελέτης NADINA, που εξετάζει τον ρόλο της προεγχειρητικής χορήγησης των ανοσοθεραπευτικών αντισωμάτων ιπιλιμουμάμπη και νιβολουμάμπη σε ασθενείς με μελάνωμα σταδίου ΙΙΙ, έχει χαρακτηριστεί μια από τις μελέτες που θα αλλάξουν τον τρόπο αντιμετώπισης αυτής της νόσου.
–Παράλληλα, το 2024 αναμένεται να αποτελέσει έτος ορόσημο για νέες ανοσοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Όσον αφορά στις κυτταρικές θεραπείες, προσφάτως ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα μακροχρόνιας παρακολούθησης της φάσης ΙΙ μελέτης του φαρμάκου λιφιλουσέλη σε ασθενείς με μεταστατικό μελάνωμα που έχουν υποτροπιάσει μετά από τις καθιερωμένες θεραπείες και αναμένεται η έγκρισή του από τον FDA.
-Θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις στον τομέα των θεραπευτικών εμβολίων για τον καρκίνο. Ήδη έχουν ξεκινήσει δύο μεγάλες μελέτες φάσης ΙΙΙ με εξατομικευμένα mRNA εμβόλια και ανοσοθεραπεία, όμως το 2024 οι
-Οι ειδικοί επιστήμονες αναμένουν μελέτες με εμβόλια σε περισσότερους τύπους καρκίνου και με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών. Μάλιστα, υπάρχει η πεποίθηση ότι θα δοκιμασθούν εμβόλια που περιέχουν αντιγόνα κοινά για τους περισσότερους ασθενείς και τα οποία θα είναι φθηνότερα και ευκολότερα στην παραγωγή. Όμως ενδιαφέρον παρουσιάζουν και άλλες κατηγορίες εμβολίων (DNA εμβόλια, πεπτιδικά εμβόλια).
-Ό,τι έχει σχέση με τις στοχεύουσες θεραπείες, το ενδιαφέρον έχει στραφεί στα συζευγμένα με χημειοθεραπευτικό φάρμακο αντισώματα (ADCs) που έχουν αποδείξει τα τελευταία χρόνια μεγάλη αποτελεσματικότητα σε μια σειρά νεοπλασιών. Μέσα στο 2024 αναμένονται αποτελέσματα κλινικών μελετών τόσο από ήδη εγκεκριμένα τέτοια φάρμακα που δοκιμάζονται σε νεότερες ενδείξεις όσο και από νεότερα τέτοια αντισώματα.
Μαρία Ορφανίδου
Be the first to comment on "Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου"