Μαζί με μας γερνούν και οι…νεφροί μας

Απαραίτητες γνώσεις για τη χρόνια νεφρική νόσο.

 

Η χρόνια νεφρική νόσος είναι ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας που χαρακτηρίζεται τόσο από την κακή έκβαση των ασθενών όσο και από το αυξημένο κόστος για την αντιμετώπισή της. Επιπλέον, είναι και μια νόσος που εξελίσσεται με διαφορετικό ρυθμό στους ασθενείς. Αυτό έχει σχέση με το αν συνυπάρχουν ή όχι διάφοροι παράγοντες και νοσηρές καταστάσεις, όπως είναι για παράδειγμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η υπερλιπιδαιμία, και, βέβαια, η μεγάλη ηλικία.

 

Τι είναι η χρόνια νεφρική νόσος;

Είναι η κατάσταση εκείνη, όπου οι νεφροί έχουν υποστεί οργανική ή λειτουργική βλάβη διάρκειας μεγαλύτερης των 3 μηνών. Το αποτέλεσμα; Η μείωση της νεφρικής λειτουργίας (GFR) και η αδυναμία διατήρησης της υδατοηλεκτρολυτικής και οξεοβασικής ισορροπίας, καθώς  και η αδυναμία αποβολής των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού. Τι κάνουν αυτά; Συσσωρεύονται στον οργανισμό, προκαλώντας έτσι διάφορες διαταραχές στην υγεία.

 

Πώς μαθαίνουμε ότι οι νεφροί μας δε λειτουργούν σωστά;

Το γεγονός ότι οι νεφροί μας δε λειτουργούν σωστά διαπιστώνεται με εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και ούρων:

-Στα ούρα, την πιθανότητα να υπάρχει νεφρική βλάβη σηματοδοτούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια και η ύπαρξη λευκώματος (πρωτεϊνουρία), ενώ

-Στο αίμα, το να υπάρχει νεφρική νόσος σηματοδοτεί η αύξηση των τιμών της ουρίας και της κρεατινίνης και η ελάττωση της σπειραματικής διήθησης (GFR).

 

Πέντε στάδια

Ανάλογα με την επιβάρυνση της νεφρικής λειτουργίας διακρίνουμε πέντε στάδια, από τα οποία το τελικό στάδιο της χρόνιας νεφρικής νόσου είναι αυτό, στο οποίο ο ασθενής θα χρειαστεί αντιμετώπιση με υποκατάσταση της νεφρικής λειτουργίας. Πώς;  Με την εφαρμογή της αιμοκάθαρσης με τεχνητό νεφρό (μέθοδος που εφαρμόζεται στο νοσοκομείο ή τις Ειδικές Μονάδες Αιμοκάθαρσης), είτε στο σπίτι με την εφαρμογή της περιτοναϊκής κάθαρσης. Όσο για τη νεφρική μεταμόσχευση όταν αυτή είναι εφικτή αποτελεί την ουσιαστική θεραπεία.

Στη μακρά συνήθως διαδρομή της χρόνια νεφρικής νόσου, οι ασθενείς αντιμετωπίζουν διάφορες επιπλοκές, με την καρδιακή νοσηρότητα και θνητότητα να κατέχουν την πρώτη θέση.

 

Προσοχή!

-Μεγάλη σημασία έχει η πρώιμη διάγνωση της νεφρικής νόσου, γιατί έτσι μπορεί να προληφθεί ή να επιβραδυνθεί η εξέλιξή της προς νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.

-Οι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο στην Ελλάδα φτάνουν σήμερα περίπου στο 1.100.000.

Χρόνια νεφρική νόσος: συχνή στους ηλικιωμένους

Η χρόνια νεφρική νόσος είναι συχνή στους ηλικιωμένους και ο επιπολασμός της αυξάνεται με την ηλικία. Όπως είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες, η εκτιμώμενη σπειραματική διήθηση (e-GFR, τιμή > 90ml/min), με την οποία υπολογίζεται ο βαθμός της νεφρικής λειτουργίας, μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας. Ανεξάρτητα, λοιπόν, από τα αίτια εμφάνισης  της χρόνιας νεφρικής νόσου (διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, καρδιαγγειακή νόσος), η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας των ασθενών, αναμένεται να οδηγήσει στο μέλλον σε αύξηση του αριθμού των ασθενών με σοβαρή χρόνια νεφρική νόσο.

Προσοχή!

Οι ειδικοί τονίζουν τη σημασία της πρόληψης και της σωστής αντιμετώπισης, αναφέροντας ότι η χρόνια νεφρική νόσος είναι μεν επιβλαβής αλλά θεραπεύεται. Γι’ αυτό ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσής της χρειάζεται να έχουν έγκαιρη διάγνωση.

 

Ηλικιωμένοι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο: γρήγορα στο γιατρό

Όπως οι νέοι άνθρωποι, έτσι και οι ηλικιωμένοι με προχωρημένη χρόνια νεφρική νόσο, συγκριτικά με ασθενείς ίδιας ηλικίας που έχουν όμως φυσιολογική ή ελάχιστα επηρεασμένη νεφρική λειτουργία, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου, εξέλιξης σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, εμφράγματος του μυοκαρδίου και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να τονιστεί ότι όλοι οι ηλικιωμένοι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο, μπορούν να ωφεληθούν από την έγκαιρη αναφορά του προβλήματός τους σε ειδικό, τονίζουν οι ειδικοί. Επιπλέον, πρέπει να γνωρίζετε πως η σωστή διατροφή, σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία, μπορούν να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου.

 

Σύγχρονη αντιμετώπιση

Μέθοδοι, με τις οποίες αντιμετωπίζεται σήμερα η χρόνια νεφρική νόσος, είναι:

-Η αιμοκάθαρση: Σχετικά με την αντιμετώπιση της νόσου στις αναπτυγμένες χώρες, η στρατηγική διαχείρισης των ηλικιωμένων ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια φαίνεται να έχει μετατοπιστεί σήμερα από τη συντηρητική αντιμετώπιση προς την εφαρμογή αιμοκάθαρσης. Η αιμοκάθαρση θα πρέπει να θεωρείται μια σωστή θεραπευτική επιλογή για ηλικιωμένους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια και κυρίως για όσους από αυτούς είχαν καλή ποιότητα ζωής μέχρι την έναρξή της.

-Η περιτοναϊκή κάθαρση είναι μια θεραπεία που σε ασθενείς που κρίνονται κατάλληλοι από το γιατρό τους, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, καθώς δίνει τη δυνατότητα θεραπείας στο σπίτι.

-Σε ό,τι αφορά τη μεταμόσχευση, είναι γενικά αποδεκτό ότι η μεγάλη ηλικία δεν αποκλείει από μόνη της τη νεφρική μεταμόσχευση σε ασθενείς που κατά τα άλλα είναι κατάλληλοι. Φαίνεται πάντως ότι η μεταμόσχευση μειώνει τη θνητότητα όλων των ασθενών ανεξάρτητα από την ηλικία τους.

 

Αυτό το γνωρίζατε;

-Σήμερα αναγνωρίζεται ότι η γήρανση του πληθυσμού συνεπάγεται ότι μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς κινδυνεύουν να αναπτύξουν νεφρική βλάβη. Γι’  αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό τόσο οι κλινικοί γιατροί, όσο και οι ασθενείς και η οικογένειά τους, να αποκτήσουν τη γνώση ότι η έγκαιρη εκτίμηση από ειδικούς μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της έκβασης και στη μείωση των συμπτωμάτων σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας με προχωρημένη νεφρική βλάβη.

-H Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία (ΕΝΕ) είναι μια μη κερδοσκοπική εταιρεία, που έχει στόχο:   την υποστήριξη και την ανάπτυξη της Νεφρολογίας, τη διενέργεια ερευνητικών μελετών, τη συνέχιση της ιατρικής εκπαίδευσης και την επαγγελματική υποστήριξη των μελών της.
(Μαιάνδρου 15, Αθήνα, τηλ: (0030) 210 -729 85 86, fax: (0030) 210 -72 37 705, email: info@ene.gr ene@ene.gr).

-Πανελλήνιος Σύνδεσμος Νεφροπαθών: http://www.psnrenal.gr

 

 

Μαρία Ορφανίδου